Christmas Winter Wonderland Week

Het kan je hier in Engeland niet ontgaan, het is Kerstmis. Kerst is hier niet een feest van een dag of twee, maar een seizoen. Het begint al maanden vantevoren met kerstversiering in de winkels, mince pies bij de bakker, en paniek over kerstwinkelen. Gespeelde paniek dan. Het is gewoonte al weken en weken voor kerst panisch te zeggen dat je je kerstinkopen nog niet hebt gedaan. Net zoals het gewoonte is het te hebben over cliches van de kerstparty van kantoor: dat je enorm dronken wordt, dat mensen zich belachelijk maken en hun baas beledigen, hun billen gaan fotokopieren, etc. Als ik het uitgaansleven hier ken verbaast het me allemaal niet. Alle bezorgde commentatoren op TV en in de kranten over dronkenschap onder de jeugd en autorijden met alcohol op 'nu de weken van de kerstfestiviteiten er weer aankomen' komen wat belachelijk over. Alsof jongeren hun 'binge drinking' tot kerst beperken. Die commentatoren komen zeker nooit in Sheffield's West Street op een zaterdagavond.
Bij ons kerstdiner/feest afgelopen donderdag was het allemaal erg rustig, behalve de bediening van het Mexicaans-Italiaanse restaurant die de grote aantallen absoluut niet aankon. Het was allemaal wel erg gezellig, we crackten onze christmascrackers, en zetten onze papieren hoedjes op. Maar niemand werd erg dronken, niemand fotokopieerde zijn billen, en we hebben helemaal geen baas om te beledigen.
Ook geen sneeuw met kerst dit jaar, maar wel koud, en in het Peak District is het wit met een mooi vorstlaagje. Nicolas was op bezoek afgelopen weekend, en we maakten een mooie wandeling door de High Peak:

Winter Wonderland

Britannia waves the rules

Morgen is het weer donderdag, en zal zoals elke week het brandalarm getest worden. En in de paar maanden dat ik hier ben hebben we al twee brandoefeningen gehad waarbij we allemaal daadwerkelijk het gebouw moesten verlaten. Het is onderdeel van de enorm uitgebreide ‘health and safety’ regels hier. Die schrijven ook voor dat gangen overal ‘fire-doors’ moeten hebben die ten alle tijden gesloten moeten zijn. Iedereen die wel eens in Engeland geweest is zullen de eindeloze reeksen klapdeuren met opschrift ‘fire door keep shut’ bekend voorkomen.
Maar ‘health & safety’ gaat veel verder dan brandpreventie. Het stikt overal, vooral in publieke ruimtes, van de verordeningen, aanbevelingen, regels, en verboden om de gezondheid en veiligheid van mensen te waarborgen. Allemaal op bevelende toon gesteld. En, met waarschuwingen van gigantische boetes bij overtreding.
In landen als de VS waar de law de law is of Duitsland waar ordnung muss sein, zou de strengheid van de bevelen evenredig zijn aan hoe serieus de bevolking ze neemt. Maar Engeland is net als Nederland toch wat laconieker, wat slordiger, anarchistischer in dat soort dingen, en iedereen overtreedt voortdurend alle health & safety regels.
Het maakt de regels zelf en de manier waarop ze gepresenteerd worden niet minder panisch. Zo moeten onze scriptiestudenten een formulier van vier A4-tjes invullen waarin ze aangeven welke risico’s ze zullen lopen als ze op onderzoek gaan en – o jee! – de campus verlaten, en bijvoorbeeld gepensioneerden op de markt gaan interviewen. Mind you, dit zijn geen onnozele eerstejaars, maar volwassenen aan het eind van hun studie. Iedereen vult het netjes in, maar niemand neemt het serieus. Ook moet iedereen, niet zoals in Amsterdam één per gang, maar élke werknemer een EHBO-cursus doen. Tot nu toe ben ik er net zoals andere collega’s aan ontsnapt, en hoewel de oproepen de cursus te doen in verschrikkelijk dreigende tonen zijn gesteld, zegt iedereen me dat niemand het serieus neemt.
Maar waarom doen die verder zo pragmatische en nonchalante Britten dat, die strenge health & safety regels? Tijdens een van onze brandoefeningen, buiten wachtend, had ik een discussie daarover met collega' s. De Britse collega zei meteen: ‘het is de Amerikaanse suing culture die we hier ook krijgen’. Als je je niet indekt word je aangeklaagd als er iets ook maar een beetje mis gaat. Dat was ook mijn aanvankelijke idee. Maar een Amerikaanse collega bracht daar terecht tegenin dat in de VS helemaal niet zoveel brandoefeningen of veiligheidsvoorschriften bestaan. Wel waarshuwingen je kat niet in de magnetron te doen en zo, meer een calculerende vermijding van potentiele claims. En vooral gericht op de consument, niet werknemers. Niet de in de kern daadwerkelijke zorg voor werknemers en anderen waar je verantwoordelijk voor bent van de Britse health & safety regels. Volgens de Amerikaanse was het allemaal ‘de Britse nannystate’, socialisme en zo, betutteling en bureaucratie. De overheid en de vakbonden die je met regels bombarderen.
Maar ho eens even, in Nederland en de rest van Europa hebben we minstens evenveel overheidsbetutteling als in het VK, maar niet zo’n health & safety paranoia. Mijn persoonlijke theorie is dat het voortkomt uit de Britse geschiedenis van uitbuiting van (industrie-)werknemers, waarbij mijnwerkers met een lampje, en aan een roestige ketting de mijnen in werden gestuurd, en kinderen van vijf in katoenfabrieken de vingers werd afgerukt door onveilige machines . Zulke omstandigheden maakten van veiligheidsregels voor werknemers een speciaal strijdpunt voor bonden, politieke partijen en anderen. Vandaar die extra aandacht voor health & safety die ons buitenlanders paniekerig aandoet. Dat is mijn theorie, en ik vind hem beter dan de andere twee verklaringen, maar meer onderzoek is nodig....

Een Roodsteen Universiteit

Waar ben ik nou eigenlijk in 's hemelsnaam terecht gekomen, de Universiteit van Sheffield.
De Universiteit van Sheffield begon als School of Medicine in 1828, werd 'University College Sheffield' in 1897, en University of Sheffield in 1905. Toch is het voor Engelse begrippen een vrij oude universiteit. Ze waren gewoon eeuwenlang tevreden met Oxford en Cambridge, tot Katholieken, atheisten en Joden ook bleken te willen studeren, wat natuurlijk absoluut niet kon aan Oxbridge. Dus werd University College London opgericht, seculier. En, tijdens de industriele revolutie wilden ook de nieuwe grote steden zoals Manchester, Birmingham en Sheffield een universiteit hebben. Er wordt meestal verteld dat die ofwel werden opgericht door liefdadige steenrijke staal- of katoenbaronnen, ofwel door jarenlange inzamelingen onder lokale mijnwerkers die hun laatste pennies bijeenschraapten voor hun eigen lokale universiteit. Ik heb over Sheffield beide verhalen gehoord, waarschijnlijk overeenkomstig de ideologische ideeen van de verteller.
Die 19e-eeuwse universeiten uit de industriele revolutie - Manchester, Bristol, Leeds, Liverpool, Brimingham en Sheffield - worden ook wel 'Red Brick universties' genoemd, naar de rode steen waarvan hun gebouwen gemaakt zijn. De University of Sheffield heeft maar twee oude gebouwen, inderdaad in mooie rode steen, en verder vooral veel lelijke modernere architectuur op de campus (hoewel ook een daarvan in rode baksteen).
Red Brick university was ooit een denigrerende naam van Oxbridgers voor die nieuwe verstoorders van de academische rust. Maar inmiddels zijn de Red Brick universities ook oud en respectabel, en zijn ze opgevolgd door een hele reeks nieuwe universiteiten. De 'Plate Glass universities' van na de Tweede Wereldoorlog (University of Essex, East Anglia, Kent, etc.), en de hele reeks hogescholen die zich sinds Thatcher ook universiteit mogen noemen.

OK, leuk, we weten nu dat het niet zo'n heel oude universiteit is en van welke stenen de gebouwen zijn gemaakt, maar is het ook een beetje een goede universiteit? Wel, Sheffield is lid van de 'Russell Group', de Briste Ivy League, een samenwerkingsverband van de twintig beste en invloedrijkste Britse universiteiten (in feite Oxford, Cambridge, de Red Bricks en de beste Schotse en Welshe universiteiten).
Dat soort hierarchieen heb je niet in Nederland, waar alle universiteiten even goed horen te zijn. Je ziet het ook terug in de selectie van studenten, selectie aan de poort ja. Om geografie te kunnen studeren aan de University of Sheffield moeten studenten minstens één 'A' en twee 'B's' hebben gehaald voor hun A-levels (zeg maar hun VWO). Bij Oxford moet je drie A's hebben om voor een toelatingsgesprek te worden uitgenodigd, bij de meeste universiteiten kom je met een paar B's en C's nog wel binnen, en op vermomde HBOs zoals de Sheffield Hallam University hoef je geloof ik helemaal geen A-levels (VWO) te hebben gedaan.
Onderzoek dan. Er is een ranglijst van alle universiteiten op basis van hun onderzoek, publicaties en hoe vaak ze geciteerd worden, elk jaar opgesteld door de universiteit van Shanghai (alleen Chinezen zouden zoiets kunnen): http://ed.sjtu.edu.cn/rank/2007/ARWU2007FullListByRank.pdf . Harvard staat op 1, Cambridge op 4, en de Zwitsers op 27 als eerste continentale Europeanen. Sheffield staat op 72. Dat is vlak na Leiden (71), en tussen Utrecht (42) en de UvA (net buiten de top 100).