Waar ligt de grens? - Offshore border control

Fijne koninginnedag allemaal! Het was me hier bijna ontgaan. Het wordt dan ook niet zo heel breed gevierd hier.
De lente is hier uitgebroken, een drukke periode met colleges, excursies en conferenties is achter de rug, en behalve een grote stapel nakijkwerk die nog wacht kan ik toewerken naar een lange zomer en wat tijd voor eigen onderzoek.

Vorige week schreef ik over reisjes naar Boston en Berlijn. Nou was er nog iets wat ze met elkaar gemeen hadden, een heel opvallende ervaring: ik kon beide landen (Duitsland en de VS) in zonder mijn paspoort te laten zien bij binnenkomst.
Van de aankomst in Berlijn had ik dat verwacht; net een week voordat wij daarnaartoe vlogen hadden alle Schengenlanden niet alleen de grenscontroles aan de buitengrenzen afgeschaft, zodat je over land zonder paspoortcontrole kan reizen, maar ook op vliegvelden. Binnen de Schengenzone dan. En omdat we via een tussenstop op Schiphol vlogen, kwamen we Berlijn in vanuit een ander Schengen-land, en konden we op Tegel zo doorlopen. Natuurlijk moet je nog wel je paspoort tonen op het vliegveld van vertrek, waardoor je de rare situatie krijgt dat je je paspoort moet laten zien om een land uit te kunnen, en niet om het in te gaan.

Verrassender was mijn trip naar de Verenigde Staten. Zoals we allemaal weten wordt het je vooral sinds 9/11 niet makkelijk gemaakt om de VS binnen te komen. Maar nu maken ze het wel heel bont. Ik vloog naar Boston, via Dublin. Ieren hebben een historische band met Boston, en het is dus logisch dat Aerlingus er zijn Amerikaanse 'hub' heeft.
Na normaal inchecken in Dublin werden alle passagiers voor vluchten naar de VS (Boston, New York, Philadelphia, etc.) naar een aparte ondergrondse gate geleid. En daar moesten we, nog gewoon in Ierland, door de Amerikaanse douane, met Amerikaanse immigratie-beamten die je ondervroegen, je foto en vingerafdruk namen, en je paspoort stempelden. Je was binnen, maar nog steeds in Ierland. Een rare ervaring; de douanebeambten waren echte Amerikaanse officials, niet zoals Britten en Ieren altijd in voor een grapje, maar doodserieus, autoritair en kortaf bevelen gevend; dat gaat in de VS voor professioneel door. Zelfs het interieur van de speciale gate kwam Amerikaans over.
Voordeel van deze wat intimiderende en bevreemdende ervaring was dat we aangekomen in Boston zo konden doorlopen; niemand die bij aankomst op Amerikaans grondgebied wilde checken of ik een terrorist was of van zins de regering omver te werpen (ja graag). En dat in tijden van post-nainwanwan-paranoia.
Nou vraag ik me af hoe ze dat precies geregeld hebben; is die gate op het vliegveld van Dublin een stukje Amerikaans territorium, net als ambassades zijn? En hebben ze dit op meer plekken zo geregeld? Weet iemand die vaker naar de VS vliegt meer?
In elk geval bij aankomst in Berlijn en Boston twee ervaringen van naar buiten de eigen landsgrenzen verschoven grenscontroles; iets wat je offshore grensbewaking zou kunnen noemen; een onderzoeksonderwerp?