Madeleine, the Money, the Media, Mandy and Me

source: timesonline.co.uk

Afgelopen weekend las ik in The Observer een aardig artikel van de correspondent uit Spanje over een Spaans zigeunermeisje dat vermist werd. In het artikel werd een vergelijking getrokken tussen dit geval waarbij de familie wanhopig maar grotendeels vergeefs probeerde met persconferenties en een website en zo de aandacht van de pers te krijgen, met de media-eploitatie bij de vermissing van Madeleine McCann. Je weet wel, dat Britse meisje dat vermist raakte op vakantie in Portugal, en vervolgens een media-circus veroorzaakte.
De media aandacht voor Madeleine was enorm hier, en nog steeds schrijven de tabloids erover. De kwaliteitskranten zijn er al lang mee gestopt, maar toen de verdwijning nog vers was stonden ook die vol - hoewel gedeeltelijk met analyses van het media-circus zelf en wat dat zegt over onze samenleving, op die manier natuurlijk wel op hun beurt het media-circus verder uitvergrotend.
De McCanns hadden media-adviseurs, hielden persconferenties, ze zamelden een miljoen pond in aan donaties via een website, mochten op audientie bij de paus en Laura Bush, en er zijn zelfs plannen om de rechten voor een film over de verdwijning te verkopen. Daartegenover stond het Spaanse zigeunermeisje waarvoor nauwelijks aandacht was. Maar zij kreeg in elk geval nog een artikel in The Observer. Veelzeggender was dat ergens in het artikel weggestopt stond dat er elk jaar alleen al in Spanje 100 kinderen vermist raken. Voor hen geheel geen media aandacht. Een schrijnende illustratie van de irrationele en oneerlijke selectiviteit en willekeur van de media. Niet dat de McCanns Madeleine met al hun mediageweld terug hebben.
Is die meestal vrij willekeurige selectiviteit van 'de media' kwalijk? Wel, van tabloids en 'Hart van Nederland' shows valt weinig meer te verwachten, hun motivatie is uiteindelijk slechts zoveel mogelijk winst maken. Dat is het bij kwaliteitsmedia uiteindelijk ook, maar dat doen ze door hun klanten een schijn van objectiviteit, intelligente analyse en volledigheid binnen redelijkheid te bieden. En als ze het goed doen geldt de willekeurge selectiviteit slechts vor individuele gevallen als meest relevante voorbeelden van grotere ontwikkelingen. Pech voor de gevallen die vrijwel even relevante voorbeelden waren geweest.
Ik heb zelf ook te maken gekregen met de kracht waarmee je als journalist in de richting van willekeurige selectiviteit wordt gedreven. Ik schreef een reportage over Nederlanders in de gevangenis in de Dominicaanse Republiek. En hoewel er ruim 150 Nederlanders daar in de gevangenis zaten, was er een vrij grote hoeveelheid media aandacht voor één meisje, 'Mandy', vooral van SBS6 en Omroep Brabant. Het was inderdaad een schrijnend en smeuig geval, maar ik ontdekte dat er wel meer smeuige en spannende gevallen waren. De Dominicaanse gevangenisautoriteiten waren de aandacht voor Mandy zo zat dat ik zonder probleem alle Nederlandse gevangenen mocht benaderen, behalve haar. Dat was geen probleem, ik wilde als correspondent, in tegenstelling tot de voor een dag of twee ingevlogen of vanuit Nederland opererende verslaggevers, een ander, nieuw, verrassender achtergrondverhaal bieden. Maar uiteindelijk belandden toch diegenen met een pittige quote of een smeuig verhaal in mijn stuk in de krant, onder hen een jongen die ook nog in een reportage van de NRC terecht kwam. Zoveel voorbeelden beschikbaar, en uiteindelijk eindig je met hetzelfde. Het is kennelijk niet te vermijden, zelfs als er geen media-adviseurs en pauselijke audienties aan te pas komen.

Egypte

Vorige week was ik als afsluiting van de kerstvakantie een ruime week in Egypte met Floris. Een erg geslaagde vakantie, en omdat we naar Cairo én naar de Sinai gingen gelegenheid voor mij om zowel voor het eerst naar Afrika als voor het eerst naar Azie te gaan. Kunnen we die continenten ook weer van de lijst strepen.
Cairo was een waanzinnige, chaotische stad, met 16 miljoen inwoners verreweg de grootste van Afrika en van het Midden-Oosten. Enorme smog ook door het razende verkeer, die ons na vier dagen een permanente rokerskuch en een zekere bedrevenheid in het dwars door het verkeer heen oversteken opleverde. Dat eerste kon trouwens ook liggen aan de sheeshas (waterpijpen) die er met een kopje thee geserveerd worden. Ook een spotgoedkoop land, met falafel voor 15 eurocent, en lange taxiritten voor een euro. En, er viel nog best een biertje te vinden, in donkere drinkholen in downtown, of in hippe bars in de welvarende wijk Zamalek.
De sights, natuurlijk, de pyramides. Je hebt ze al eindeloos vaak gezien op plaatjes, en zo zien ze er ook wel in het echt uit, geen verrassingen. Maar wel indrukwekkend. Wat nog het aardigst is is om te zien hoe ze bijna worden opgeslokt door de oprukkende metropool Cairo, en je ze van uitzichtpunten aan het andere eind van de stad kan zien. Het Egyptisch Museum met een enorme oudheidkundige collectie, absoluut fantastisch, maar ook doodvermoeiend, en in tegenstelling tot bijna heel Cairo ook vol toeristen. Het mooist vond ik de middeleeuwse islamitische wijk, een enorme collectie steegjes, souqs, oude moskeeen, madrassas en stadspoorten. Vooral de Al-Azhar moskee was bijzonder, tevens de oudste universiteit ter wereld, met nog steeds vele studenten uit de hele islamitische wereld, Maleisiers, Pakistanen, West-Afrikanen, Somaliers, Arabieren, die rond de binnenplaats in kleine groepjes zitten te studeren.
Grote contrasten in elk geval tussen arme stoffige volksbuurten overdag en snelle westers aandoende bars in de avond. Nog veel meer contrast was er tussen de drukte en het voortdurende lawaai van Cairo, en wandelen in de Sinai, waar we in drie dagen vrijwel niemand tegenkwamen. En daar, tussen de 25 graden overdag en de temperaturen onder het vriespunt 's nachts. Maar, wel een fantastisch prachtig landschap in alle kleuren rood, oranje en bruin, bergen in de woestijn. Onze bedoeinengids Rajab kookte elke ochtend vers brood, en onze bagage werd vervoerd per kameel. Lopen was redelijk relaxt, drie dagen door verrassend afwisselnde landschappen, steeds weer nieuwe dalen en bergpieken met enorme uitzichten, op sommige pieken tot aan het vasteland van Egypte en Saudi-Arabie tegelijk. En door de temperatuurverschillen absurde fenomenen als ijs in de woestijn.
Tenslotte hadden we nog twee dagen aan de kust, in duikerscentrum Dahab, erg toeristisch maar wel met fantastische koraalriffen om een uurtje te snorkelen, en in het Las Vegas-achtige Sharm-el-Sheikh vol resorts, clubs, en Russen, Britten en Italianen die dachten dat ze toch echt in Egypte waren.

Egypt, Cairo

Egypt, Sinai

Nog steeds kerstvakantie

Na een heel fijne twee weken in Amsterdam ben ik weer terug in Sheffield. Heel kort maar, want morgen ga ik alweer voor tien dagen naar Egypte, echt vakantie. Daarover meer over twee weken.
Hier op de universiteit is het erg rustig. Studenten zitten nog bij moeders thuis elders in het land, en hoewel het voor ons geen vakantie is hoeven we niet fysiek op de universiteit te zijn en werken veel collega's thuis of zijn op vakantie. Het is uitgestorven in de gangen.
Zaterdag kwam ik terug uit Amsterdam, en de twee weken daar maakten een vergelijking mogelijk. Het is hier ten eerste echt beter weer, een graad of 5 warmer dan in Amsterdam, en een stuk zonniger. Sheffield voelt ook al als de plek waar ik woon en werk, als mijn uitvalsbasis, laten we zeggen als 'thuis'. Maar met al mijn vrienden en familie in Amsterdam, waarvan ik veel afgelopen weken weer heb gezien, voelt Amsterdam toch wel echt als thuis. En waar ik de afgelopen maanden Sheffield best een prettige stad om te wonen begon te vinden, met alles wat je nodig hebt, is Amsterdam toch wel een stuk spannender, cosmopolitischer, levendiger, en inspirerender. Misschien is het aantal boetiekjes, restaurantjes, debatavondjes, festivalletjes, en prosecco van de tap wat over the top, maar het contrast was toch wel groot. Aan de andere kant, ik ben niet iemand (en met mij velen) die daar allemaal wekelijks gebruik van maakte. En van het fantastische Peak District hier maak ik wel degelijk wekelijks gebruik, dus al bij al zo slecht nog niet.

Naast docent ben ik hier ook student; ik doe een fotocursus aan de avondonderwijsafdeling van de universiteit. Aanvankelijk was een reden me daarvoor in te schrijven om mensen te ontmoeten. Maar zo'n avondcursus bleek vooral populair te zijn bij gepensioneerden. Ook de cursus viel daardoor wat tegen, want het gros kwam om de basis van hun point-and-shoot camera uitgelegd te krijgen; ik was een van de weinigen met een spiegelreflex camera. Nu ja, uiteindelijk heeft het me toch wel geinspireerd de stap te nemen om alles met de hand in te stellen in plaats van uit gemakszucht alles in de 'auto' stand te schieten. Dat ging met vallen en opstaan. Volgende week is de deadline van onze eindopdracht voor de cursus, een foto-essay. Ik ben daarvoor naar de hondenraces gegaan, en dit is wat ik daarvan gemaakt heb:

Owlerton Stadium